Son zamanlarda virüs, truva atı, keylogger, spy derken internet
çok güvensiz bir yer oldu. Bilen insanlar bir şekilde başlarının
çaresine bakıyor ama bilmeyenlerin ikide bir format atması
gerekebiliyor. İşyerinde durum bundan farklı değil. Ben de herkese
Ghost’u tanıtmak üzere bir yazı hazırlamaya başladım. Bir örneğini de
buraya yapıştırmak yararlı olacaktır. Aslında bunu geçmişte de
yapmıştım. Ama ne sitede ne de kendi dokümanlarımda onu bulamadım
maalesef. Elinde olan varsa buraya ekleyebilir mi ? Hani Ghost’un
disketle kullanımı anlatılırdı. O zamanlar bir çok kişinin arşivine
eklediğini biliyorum. Neyse, başlayalım.
Ghost iki şekilde kullanılabilir. Windows içinden ve Disketle…
Aslında aralarında zahmet açısından fark yoktur.
Aşağıda Windows içinden yedek almak anlatılıyor.
Daha sonra yedeği açmak ve aynı işleri disketle yapmayı da ekleyeceğim.
Atladığım bir şeyler görürseniz siz de ekleyin.
İlk menü
Backup Yedekleme işlemini başlatan düğme
Restore Yedeği açma işlemini başlatan düğme
View Log önemsiz düğmedir.
Yedek almayı öğrendiğimize göre Backup’ı tıklayacağız
Gelen bölümü İleri ile geçin
Sorce ve destination :
Source’da sadece yedeğini alacağımız bölüm © seçilmiş olmalı. Bir kez onun üzerini tıklayın yeter
Destination’da file (yani sabit diskteki başka bir bölüme mi)
Recordable CD or DVD (yani optik bir medyaya mı) yedekleme yapmak
istediğiniz sorulur.
Biz file’ı seçelim. Bunun için sabit diskimizin en az iki parçaya
bölünmüş olması gerekir. (Bu durumda ileride yedeğimizi yazmak için
D’yi seçeceğiz demektir)
Daha önce halledilmemiş ise Add Ghost disk identification yazan bir pencere açılır. Okey’le geçin.
Şimdi gelen menüye yedeğimizi (imajımızı) nereye ve hangi isimle yedekleyeceğimiz soruluyor.
İmage file name yazan satırın sonundaki Browse’a tıklayın.
Gelen menüden (belgelerim yazan satırın bitimindeki aşağı gösteren oku
tıklayarak) açılan pencereden seçmek suretiyle D’yi açın ve Dosya adı
satırına imajın adını yazın (bunun için o günün tarihinden faydalanmak
yararlıdır. 10Ags04 gibi. Türkçe karakter kullanmayın. Çok da uzun bir
isim olmasın.
Kaydet deyip devam edin. Önceki tabloya geri döndük ama bu kez satırda
bizim seçimimiz olan bölüm ve ghost ismi yazıyor D:\10Ags04 gibi…
İleriye tıklayın
Advanced settings bölümüne geldik. Bu yazının üzerini tıklayın.
İlk sekmede external Storage var. Eğer bilgisayarınıza USB üzerinden bağlanabilen başka bir diskiniz varsa USB 2.0 drivers’ı
Firewall girişi üzerinden bağlanabilen bir diskini z varsa Firewire
support’u seçebilirsiniz (yanındaki dairenin içini tıklamak suretiyle)
Böylece bu harici disklere de kopya alabilirisiniz. Ghost bunları da
tanımaya başlayacaktır.
CD Drivers’a geçip buradaki kutucuğu da işaretleyin ki Ghost optik medyalarınızla da haberleşebilsin.
İmage Password
Alınacak image ileride üzerine tıklanmak suretiyle açılabilir ve içi
aynen Windows gezginindeki gibi gezilebilir olacaktır. İmajınızı
başkalarının kurcalamasını istemezseniz buradan parola koymanız mümkün.
Compression
En önemlisi belki de budur. Bu sekmeye gidin ve high seçeneğini
işaretleyin. Böylece alınacak imajınız gerçek boyutun (yani C
bölümünüzün tamamının) neredeyse %3-40 daha küçük boyutta olacaktır.
Sorunsuz çalışır korkmayın.
Burada bahsetmediğim ayarların ne işe yaradıklarını ben de bilmiyorum.
Muhtemelen ağ üzerinden yedek almak ve açmakla ilgili şeyler. Hiç
ihtiyacım olmadı. Bilen birileri varsa buradaki boşluğu doldurabilir.
Tamam’a basıp o bölümden çıkın. Eski tablo ile baş başa kaldık.
İleriye basın.
Şimdi bir bilgilendirme tablosu geldi. Important Information yazıyor.
Oradaki resim birazdan DOS ortamına geçildiğinde karşımıza çıkacak olan
programın arayüzü. Bu tablonun önemi yok. Bir daha gösterilmemesini
sağlamak üzere en alttaki kutucuğu işaretleyip yola devam edelim.
Şimdi disaster recovery başlıklı bir kutucuk açıldı. Açılış disketi
hazırlamanın önemi ve yolunu anlatıyor. continue’ya basıp burayı es
geçeceğiz. Zaten burada disket hazırlanmıyor. O işi Ghost’un ana menüsü
üzerinden yapabiliriz. Es geçtiğimiz bu bölüm de bize o işi nasıl
yapacağımızı anlatan bir yardım sadece.
Son menüye geldik.
Burada Run Now’a basın ve olacakları seyretmeye başlayın. Artık sadece
bitmesini bekleyeceğiz. Bastığımızda bilgisayarın kapatılıp tekrar
açılacağı uyarısı gelecek. Tamam deyin ve arkanıza yaslanın.
Bilgisayar kapanacak.
Dos modunda tekrar açılacak
İşlemler yapacak. Daha önce bize o resmi gösterilen ara yüz çıkacak,
bir çubuk ilerleyecek, bittiğinde yeniden Windows’a dönecek (tabi eski
haline)
Bunlar olurken siz hiç dokunmayın
Eski imaj gelir gelmez ilk iş olarak antivirüs, firewall ve spyware’leriniz güncelleyin.
Yalnııız !
Eski imajı açmak bir çok dertten kurtarır ama aceminin başına da bir
çok yeni dertler açabilir. İmaj açmadan önce başka bazı şeyleri daha
kurtarmak gerekir. Bir kere tüm dosyalarınızı daima D’de tutumayı
alışkanlık haline getirmek gerekir. Belgelerim’i falan hep D’ye
boşaltın. Yetmez.
Mailler falan da kaybolacaktır. Ben maillerim için depo klasörü olarak
D’de yeni bir klasör yarattım. Hepsi otomatik olarak orada toplanır.
Outlook Express’i açın, Araçlar/Seçenekler/Bakım/Depo Klasörü butonuna
tıklayın ve örneğin D bölümünde oluşturduğunuz adı mail olan yeni
klasörü hedef gösterip çıkın. Bilgisayarınızı bir kez açıp
kapattığınızda her şeyin oraya taşınmış olduığunu görürsünüz. Artık
mailler de güvende.
Aslında bu klasöre iki şeyi daha yedeklemek iyidir. Hesaplar ve adres defteri.
Outluk Express’i açın Araçlar/Hesaplar’a gidin. Burada kaç ayrı hesap
kullanıyorsanız (kullanmadıklarınızı silin zaten) her birini seçip (bir
kez tıklayıp sağdaki menüden Ver… komutuna basın. Çıkan menüde D
bölümünde hazırladığımız Mail klasörünü gösterin ve tamam’a basın.
Ohesap yedeklendi. İleride başka bilgisayarda bile bu hesabı (aynı
yöntemle fakat bu kez Al… komutuna basarak) oluştumak artık bi tıklık
iş.
Adres defterini yedeklemek için:
Outlook Express/Dosya/Ver/Adres Defteri şeklinde gidebilirsiniz. Aynı yolla da (bu kez Al diyerek) geri alabilirsiniz.
Sonra Belgelerim’deki “sık kullanılanlar”ın da D’ye alınması ve imaj
açıldıktan sonra tekrar yerine konulması gerekir. Yoksa son imajdan
beri sık kullanılanlara attığınız adresler kaybolacaktır.
Genellikle unutulur, oyun save’lerini de D’ye atmak gerek yoksa bir oyundaki geldiğiniz yeri kaybedip baştan başlayabilirsiniz.
Ghost Yedeğini (imajı) Windows içinden geri açmak
Ghost programını açın. Menü tanıdık. Bu kez restore (eski haline getirmek) düğmesine tıklıyoruz.
Restore wizard başlıklı ilk menüyü ileri'ye basarak geçiyoruz.
Select image başlıklı ikinci menüde hangi imaj dosyasını çalıştırmak
istediğimiz ve onun nerede olduğunun gösterilmesi isteniyor. Browse
butonunu tıklıyoruz. Burada D bölümümüzü açıyor ve oradaki 10Agu04
ismini verdiğimiz dosyayı çift tıklıyoruz.
İleriyi tıklıyoruz.
Select source and destination başlıklı menüye geldik. Source image
bölümünde alttaki (sonu Data ile biten) bölümü tıklıyoruz. Destination
bölümünde ise C’yi tıklayacağız
Overwrite partition warning isimli bölüme geldik. Burada sadece
uyarılıyoruz. Devam edersek C’deki her şeyin silinip imaj ile yer
değitirileceği söyleniyor. Overwrite Windows ibaresinin yanındaki
kutucuğu dolduruyor ve ileri diyoruz.
Settings ile işimiz yok. İleriye basarak devam.
Gelen menüde artık Run Now komutuna basıyor çıkan son uyarıyı da Tamam
diyerek kabul ediyor ve yine olanları seyretmekle yetiniyoruz.
Windows yeniden açıldığında her şey yedeğini aldığımız gündeki gibi.
Disket Hazırlamak:
Bazen ( Windows çöktüğünde) eski yedeğimize ancak DOS modunda
ulaşabiliriz. Bunun için önceden Ghost’un DOS disketlerinden bir tane
hazırlamış olmamız gerekir.
Boş bir disket takın ve Ghost menüsünü açın.
Buradan Ghost Utilities’e geçin ve orada Norton Ghost Boot Wizard’a tıklayın.
Gelen menüde görebildiğiniz gibi size dört farklı boot disketi
hazırlama seçeneği sunuluyor. Bunlardan ilki Standart Ghost Boot Disk
bizim kullanacak olduğumuz disket türü. Bunu tıklayacağız. Standart
disket ile sabit diskimizdeki imaj dosyalarını açabilecek veya imaj
alabilecek olduğumuz gibi aynı işlemi boot özelliği de olan optik
medyalarla çalışırken de kullanabileceğiz (diğerleri sırasıyla ağ
üzerinden başka bilgisayara yedek açmak için, üçüncüsünü bilmiyorum,
dördüncüsü de CD, DVD gibi optik medya üzerindeki yedekleri açabilmek
için hazırlamamız gereken ama ghost boot özelliği olmayan medya
üzerindeki imajı kullanabilmek üzere hazırlayacağımız diskler)
Standart Ghost Boot Disk seçeneğini tıklayıp ileri diyeceğiz.
Ağ üzerinde ve kullanmak istediğimiz USB üzerinden bağlanan harici bir
diskimiz varsa USB Support kutucuğunu tıklayabiliriz. USB türünü ise
hemen sağındaki tablodan seçebiliriz.
LPT desteğinin anlamını bilmiyorum. Hiç kullanmadım.
Firewire üzerinden bağlanan ve kullanmak istediğimiz bir diskimiz varsa Firewire Support kutucuğunu tıklayabiliriz.
SCSI CD/DVD seçeneğini de ben hiç kullanmadım. Bunlar örneğin ofis
ortamında ağ üzerinden sistem yöneticilerinin kullanması için yararlı
şeyler ama ev kullanıcısı için gerekli değiller.
Bu tercihlerimizi de yaptıktan sonra (veya yapmaksızın, her şeyi default ayarlarında bırakarak) ileriyi tıklıyoruz.
Use PC-DOS seçeneğine dokunmadan bir kez daha ileri diyoruz.
Gelen menüyü de (Ghost executable location) hiçbir şeye dokunmadan ileri ile geçin.
Destination Drive başlıklı menüyü de dokunmaksızın ileri diyerek kabul
edin. Burada eğer formatlanmamış bir disk kullanmakta iseniz
formatlanmasını isteyip istemediğiniz konusunda uyarılıyorsunuz.
Bırakın formatlasın.
Review başlıklı menüyü de ileri ile geçiyoruz.
Formatlama uygulamasını başlatacak olan menü açıldı. Başlat deyin.
Bir uyarı çıkacak ve disketteki önceki verilerin kaybolacağını
söyleyecek. Tamam diyoruz. Formatlama kısa sürede tamamlanacak. İşlemin
bittiğine dair şıkan kutuyu da tamam ile kapatıyoruz. Biçimlendirme
menüsü hala onu kaptmamızı bekliyor. Kapat deyin.
Bu komutla birlikte, disketimiz bir Ghost Boot disketi olarak hazırlanmaya başlayacak. 30 saniye içinde işlem tamam.
Menüleri kapatalım ve disketimizi çıkarıp üzerine “Ghost standart”
benzeri bir ibare yazalım. Bu disketi (ve hepsini) cep tel, radyo,
hoparlör gibi manyetik alanlardan uzakta koruyalım)
Disketle çalışmak
Bilgisayarı kapatın. Diski yerleştirip tekrar çalıştırın.
Dos modunda bir çok yazılar geçecek. Gözünüze sık sık “error”, “fail”
türünden kelimeler çarpabilir. Teleşlanıp süreci durdurmaya gerek yok,
hepsi normal. Kısa süre sonra mavi zeminli Ghost menüsü ekrana gelir.
Burada mouse kullanabilirsiniz.
About Norton Ghost başlıklı ilk menüyü “OK” ile geçiyoruz.
Local yazan tuşun üzerinde mouse’un imlecini biraz tutunca (veya direk
tıkladığımızda) sağa doğru ikinci bir menü açılacak. Burada imleci
partition üzerinde beklettiğimizde de bir üçüncü menü gelecek.
Buradaki iki komut ile ilgiliyiz: Eğer diskimizin bir yedeğini
(imajını) almak istiyorsak to image’ı, yok eğer mevcut bir imajı geri
getirmek (açmak) istiyorsak from image’ı tıklayacağız.
Eski imajı getirmek :
From image’ı tıklayın. Gelen menüde hangi imaj dosyasını istediğimiz ve onun nerede olduğu soruluyor.
A:Local Drive yazısının sağındaki siyah üçgeni tıklayınca
bilgisayarımızın içeriğine (diskler ve optik sürücülere)
ulaşabileceğimiz menü açılacak. İmajımız hangi diskte veya optik
sürücüde ise onu tıklayıp içeriğini göreceğiz. İmaj dosyamız sarı
ikonuyla hemen kendini belli edecektir. (zaten başka tür dosyalar
gösterilmez)
Yalnız Ghost’un bu DOS modunda disk bölümlerimiz artık C, D gibi
harflerle değil, örneğin, 1 . diskin 1 . partisyonu (bölümü) anlamına
gelmek üzere 1 : 1 şeklinde veya 2 . diskin 1 . bölümü anlamına gelmek
üzere 2 : 1 şeklinde sıralanmıştır. Örneğin, bende iki sabit disk
vardır. Bunlardan birincisi (primary olanı) ikiye bölünmüştür (C ve D
olarak). İkinci sabit diskim ise olduğu gibi E’dir ve imaj dosyalarımı
da genellikle burada tutarım. Bunlar Ghost’ta sırasıyla
1 : 1
1 : 2
2 : 1 olarak görünürler ve imajım E’de yani 2 : 1 ’dedir. Ben onu tıklarım.
İmajımızı bulup tıkladığımızda bu defa haklı olarak bu imajı hangi
bölüme (partisyona) açmak istediğimiz soulacak. Çoğu defa default
olarak sistem partisyonunu içeren disk ve onu takip edecek olan
bölümler menülerinde mavi renkle belirlenmiş olan satırları okey ile
kabul etmek yeterlidir. Yani sırasıyla önce hangi disk, sonra da disk
üzerindeki hangi partisyon (bölüm) için menüler gelecek. Sistem
partisyonunuz C ise hep en baştaki satırlar tıklanacak veya zaten
seçili oldukları için okey’lenecek demektir.
Yedeğin açılacağı partisyonu da bu şekilde belirledikten sonra bu kez
“işlem başlatılsın mı” anlamına gelen bir uyarı ile karşılaşacağız.
Buna da yes diyecek ve arkamıza yaslanacağız. Bir durum çubuğu
ilerlemeye başlayacak.
Bittiğinde son bir kutucuk çıkacak ve ne yapmak istediğimiz sorulacak.
Eğer Ghost menüsünden çıkmadan önce başka işlemler yapacak isek
continue’yu seçip ilk menüye döneceğiz. Ama çoğu kez işimiz artık
bitmiş olacağı için reset computer’i tıklamamız gerekecek. Eğer reset
computer’i tıklamış isek içerideki disketi de hemen çıkarmamız gerekir
ki yeniden Ghost’a dönmeyelim.
Yedeğiniz karşınızda
Afiyet olsun.
Eğer C’deki önemli dosya, mail veya oyun save’lerinizi bir kenara atmayı unuttuysanız da geçmiş olsun
Ptsi Ağus. 04, 2008 9:52 am